Minggu, 19 Februari 2017

Kamus Minang

KAMUS MINANG


A

Aia salasiah : air gula aren tambah jeruk nipis
Ajik : wajik, ketan campur caramel
Akaik : minggu
Akuak : takaran,
Alah : sudah
Alang : elang
Alang-alang : layangan
Aleh : alas
Alek : pesta, kenduri
Alia : licin
Alim : kyai, ulama, cendekiawan
Alu : penumbuk padi
Alua : alur, parit
Alun : belum
Amban : tempat, tikar
Ambek : larang, jangan
Ambuang : buang, campak,lempar
Ambuang-ambuang : nama tanaman
Amo : binatang keci
Ampang : tutup, halangi
Ampangan : bendungan
Ampeh : hempas
Ampek : empat
Amuah,  namuah : mau
Amuak : tikam, bacok
Anak daro : pengantin wanita
Anam : enam
Anau : aren
Ancak : cantik, elok, indah, bagus, rupawan
Ancua : hancur
Ancuak : bersetubuh
Anduak : ngutang, handuk
Angah : istirahat saat ke cepean, nafas
Angek : hangat
Angguak : angguk
Angkek : angkat
Angku : petinggi adat
 Angku : tuan, bapak,
Angok : nyawa, nafas
Anjek : lebih besar
Anjiang : anjing
Anjuang : tempat  yang agak tinggi
Anjuangan : tempat nakoda
Antah :  tidak tahu, hentah
Antan : kakek
Apo : apa
Arik : gergaji
Arloji : jam tangan
Arok : harap
Aruang : arung, penjinak hewan liar
Asam kanndih : asam kandis
Asuah : kasuh, asuh
Ateh : atas
Ateh bawah : atas bawah
Ati : hati
Aua : buluh kecil
Auih : dahaga
Ayam : ayam

B
Ba : awalan ber
Baa : bagaimana, gimana
Babayo : berbahaya
Babeda : tidak sama
Babuko : berbuka puasa
Badagok : atletis, berotot
Badah : bedah
Badak : bedak,badak
Badan : badan, tubuh
Badariak : bunyi yang timbul pada benda rapuh
Badaruak : kriuk, suara makan kerupuk
Badia : bedil, senjata
Badiang : banding
Badiyang : dendang
Bagadang : begadang
Bagageh : tergesa-gesa, buru-buru
Bagak : berani
Bagalegoh pegoh : cek cok, ribut
Bagalegoh pegoh : ibarat jatuh dari tangga
Bagaluik : latihan silat
Bagurau : begadang, bercanda
Baiko : begini
Baitu : begitu
Bajak : bajak tanah
Baji : pasak pembelah kayu
baju : baju
Baju taba : jaket
Bak : bagai, cara
Baka ; bakar
Bakacamuak : sedang berperang, berkelahi
Bakayuah : berenang
Bakeh : tanda, untuk
Bakiak : batu permata
Bakureh : jadi kuli
Balacan : terasi
Balago : berkelahi
Balalai : belalai
Balantak : tabrakan
Baleh : balas
Bali : beli
Baliang : baling, tidak lurus
Baliang-baliang : baling-baling
Balinang : berlinang
Baluik : belut
Bana : benar, pasti
Banak : otak
Bancah : basah
Banda : saluran, roil,got
Bandua : kosen jendela
Bangih : marah
Bangkak : bengkak,benjol
Banta, sukuang : bantal,guling
Bantiang : banteng
Banto : rumput menjalar
Bantuak : bentuk, raut wajah
Bao :bawa
Baradu : uji kuat
Barasiaan : mimpi
Barasiah : bersih
Bareh : beras
Barek : berat
Bari : beri
Barih : baris, garis
Baruah : bawah
Basi ; besi
Basiginyang :  
Basilemakpeak : bergelimang kotoran
Basitangkang : adu mulut
Baso jo basi : adat dan adab
Basuah : cuci
Batang : batang, sungai
Batanggang : begadang, tidak tidur
Bateh : batas
Batiak : batik
Batua : dinding batu, betul
Batuang : bamboo
Bawang : bawang
bedo : demam, sakit, beda
Belek : kaleng
Belok : belok, liku, kelok
Bendang : terang,
Benen : ban dalam
Benteang : benteng
Bereang-bereang : piring besar
Biak : basah
Bibia : bibir
Bidiak : bidik, sasaran
Biduak : biduk, sampan, rakit
Biliak : bilik, kamar
Bilo : kapan
Bingkaruang : kadal
Bisiak : bisik
Bisua : bisul
Bisuak : besok
Biyai : ibu
Boco : bocor
Boco aluih :
Bondo : burung pipit
Boneh : bernas, penuh berisi
Borok : busuk bernanah di bagian tubuh
Boto : botol
Botoang ; tumpul
Buai : ayun
Buayo ; buaya
Bubuang ; bagiang dari atap, tinggi
Bujua : bujur
Bukak : buka
Buku : buku, ruas
Bulak an :  mata air
Bulek : bulat
Buliah : boleh
Bulu : bulu
Buluah : buluh, bambu
Bundo : ibu
Bungkah : bongkahan
Bungkuak: bungkuk, miring
Bungo : bunga
Buntiang : hamil
Buntuang : bunting
Buruang : burung
Buruang daro : merpati
Busuak : bau
Buyuang ; anak laki-laki

C
Cabiak : robek, sobek
Caciang ; cacing
Cadiak : pintar, cerdik, berpendidikan
Cadiak buruak : licik
Cadiak buruak : licik
Cahayo ; cahaya
Cakak : berkelahi
Cakiak : cekik
Cako : tadi
Cakuang : cekung
Cakuih api : korek api
Caliak : lihat
Caloteh : ciloteh
Cambuang : tempat nasi
Canduang : kenagarian
Cangkok : cangkok
Cangkonek : semacam pen kecil,banyak permintaan
Cangkua : mencangkul tanah
Cangok : banyak makan
Capah : mangkok besar
Capek : cepat,
Capuak : bintilan pada wajah
Carano : tempat sirih
Cari : cari
Caruah : merata, homogen
Caruik : kata-kata kotor
Catuh : coba sedikit
Cawek : ikat pinggang
Cerek : ceret, tempat air
Cibia : cibir
Cibuak : bak dari bambu
Ciduh : tadi
Ciek : satu
Cigak : beruk, kera
cigok : intip
Ciik : tahi, berak
Cikkaka : kutu pada ayam
Cikok : burung pemakan ayam
cilako : celaka
Ciluah : malaas
cincuik : kolor, celana dalam
Cindua : cendol
Cingkariak, sitokar : kernet,
Cinto : cinta
Cipia : piring
Cogok : baru kelihatan
Colok : obor, suluh
Congkoang : Jongkok
Corak : warna
Corek : mencret, coret
Cotok : cotok, patok
Cubadak : nangka
Cubo : coba, rasa
Cuek : sepak, tendang
Cukia : congkel
Cukua : cukur
Cupak : setengah liter

D
Dabiah : sembelih
Dadiah : susu kental
Dado : dada
Dagiang : daging
Daguak : dagu
Dahulu : dulu
Daki : daki, kotoran menempel pada tubuh
Dalam : dalam
Dalang : berani, tukang  kompor
Daluang : perangkap burung
Dando : denda
Danga : dengar
Dangau : pondok
Dangkek : dangkal
Dantang : bunyi suara jatuh, dentang
Danteang : bunyi suara kaleng
Dapua : dapur
Darai : pisahkan,hancurlebur, derai
Darak : copot, rontok
Darak : roboh, runtuh,copot
Dareh : jatuh, kuat
Darek  :  darat, kebun, sawah
Dasia : desir
Dasun : bawang putih
Datang : datang, sampai, tiba
Datiak : detik
Datuak : datuk, kepala suku
Daun lidik : kangkung, sayuran
Dawai : dawai
Dawek : dawat, tinta
Dek : karena, oleh
Dendang : dendang
Diakuak : sakit
Dilamun ombak : dimainkan gelombang
Dindang : dinding
Dorom ; drum
Duduak : duduk
Dukuang : dukung, panggul
Dunsanak : saudara
Duo : dua
Duopuluah : duapuluh
Duri : duri
Duto : bohong

E
Elo : tarik
Elok : cantik, bagus
Embe : ember
Ense : engsel
Etek : istri paman

G
Gaba-gaba : pelakat, gerbang
Gabah : gabah, padi
Gabak : mendung, binatang berbulu tebal
Gabia : pelan,  lambat
Gabuang : satukan, gabung
Gacik : anjing
Gacua : lembek
Gadai : jual setengah harga dan biasa di tebus lagi
Gadang : besar
Gadiang : gading
Gadih : dara minang
Gaduah : gaduh, ganggu
Gaduang : gedung
Gagok ; gagap
Galah : pemetik buah
Galak ; tertawa
Galak badarai : tertawa ria
Galang : gelang,
Galang-galang : perut melilit
Galang-galang : usus
Galanggang : gelanggang, arena
Galau : kacau
Galeh : gelas, dagangan
Galodo : lahar dingin
Galuang: bulat
Gamang : ragu, bimbang
Gambia : gambir
Gambuang : gembung
Ganduik : hamil,bunting
Ganggam : genggam
Ganja : ganjal,
Ganjo : tanaman ganja
Ganjua : menyepakati, transaksi
Gantiak : sentil
Gantuang : gantung
Gapuak : gemuk
Garabak : gerobak
Garak : gerak
Garaman ; graham, gigi belakang
Garang : kuat, sangar
Garatak : menakut-nakuti
Garegeh : nama kecamatan
Garegen : jiregen, tempat menampung minyak
Gari : belenggu
Garinda  : gerinda
Garok : rakus
Garutak : makan
Gasak : cepat
Gauang : gema, lobang pada tebing
Gauik : garut
Gauk : garut
Gayuang : gayung,
Geleang : geleng
Giliang : giling
Gilo : gila
Giriak : bor, lobangi
Goco ; tidak penuh
Godok : godok, gorengan sepertibola
Golek : gelinding,
Golek-golek : tidur-tiduran
Goloang : golong, satukan
Gomok : gemuk, oli kental
Gonjoang : bagian atap
Gosok : gosok
Goyah : goyah, goyang
Gubalo : gembala
Guci : nama suku
Guguah : pukul secara beruntun
Guguak : bukit kecil
Guliak : giling, haluskan
Gulo : gula
Gumam : gumam
Guncang : goncang
Gundah : resah
Gunjiang : gunjing
Gunuang : gunung
Gurau : canda, gurau
Gutiang : gunting
Guwo : goa

H
Haribaan : hadapan, ke tempat yang di tuju
Harum : harum
Hinggok : hinggap
Hiruik : hirup

I
Ibaraik : ibarat
Ijok : sembunyi
Ijuak : ijuk
Ikua : ekor, pantat
Ilan : tampak, lihat, terbayang
Ilang : hilang
Ilia : hilir,
Imbau : himbau, panggil
Incek : biji
Indak : tidak, tak
Indiak an : alat penumbuk padi tradisional
Induak : induk, ibu
Induak samang : bos
insuik: geser
Inyam : makanan ringan
iriak : melumat dengan kaki
Irih : potong kecil-kecil
Isi : isi
Isok : hisap, sedot
Itiak : itik
Iyo : iya

J
Jabua ; sungai berbatu
Jadih : ia, baik, mau
Jago : bangun
Jago : kuat, hebat
Jagok : jago, hebat, kuat
Jaguang : jagung
Jalang  : encer
Jalo : jala
Jam beker : jam dinding
Jamban : wc
Jambangan : ikatan
Jambo: jangkau, ambil
Jamua : jemur
Jangek : kulit
Jangguik : jenggot
Jangka : Japuik : jemput
Jangka : jengkal
Jangkak : datang tanpa di harapkan
Jangkang : mati, meninggal
Janiah : jernih, bening
Janjang : tangga
Janji : janji
Jantuang : jantung
Japan : labu jepang
Jarang : jarang, renggang
Jarangan : memasak
Jarek : perangkap dari tali
Jari : jari
Jariah payah : jerih payah
Jariau : kuda-kuda bangunan
Jaso : jasa
Jatah : jatah, untuk
Jauah : jauh
Jawek : jawab
Jawi : lembu
Jawo : jawa
Jikok : jika, jikalau
Jilek : jilat
Jinjiang : jinjing, tenteng
Jirawek : jerawat
Jo : dengan,
Joak : di tinggikan
Joroang : dusun, jorong
Jua : jual
Jua bali : jual beli
Jujuang : bawa di kepala
Juluak : petik
Jumaat : jum at
Jungkang : jatuh kebelakang
Jungkang jungkek : mainan anak-anak
Jungkek : jungkat
Juo : juga

K
Ka : awalan
Ka : ke
Kabau : kerbau
Kabek : ikat
Kabua : kabur, samar
Kabuang : potongan pendek
Kabuik : debu, awan rendah
Kabun : kebun
Kacang padi : kacang hijau
Kacau : aduk, kacau
Kacau balau : berantakan
Kacimpuang: berenang, main air
Kaco : kaca
Kacubuang : kecubung
Kadangaran : kedengaran
Kaduik : tas kecil anyaman
Kain paneh, kain sawok : selimut
Kaja : kejar
Kajai : karet
Kajang : kejang
Kaji : pelajari,
Kaki : kaki
Kakok : kerjakan
Kalabang : kelabang, limpan
Kalakati : jakun
kalapo : persemaian benih di tanah kering
Kaleang : kaleng
Kalek : hitam, kelat, pahit
Kalempoang : tes-tes
Kaleok : bubur
Kalikih : papaya
Kalimatang : pembagi air di saluran irigasi
Kalimpanan  : masuk pasir ke mata
Kalinci : kelinci
Kalingkiang : kelingking
Kalo jengking : kala jengking
Kalopak : kelopak
Kaluak : bengkok
Kaluan : pengikat kepala binatang
Kaluang : kalung
Kalumun : menyelimuti seluruh tubuh
Kamari : kemari
Kambang : rentang, gelar, mekar
Kambeh : fario
Kambuah : kambuh
Kambuik : tas anyaman
Kamek : senyum, manis untuk wajah
Kami : kami
Kamih : kamis
Kampuah : masak, matang
Kampuang : kampung
Kana : ingat
Kanai : kena
Kancah : wajan besar
Kanciang : Kencing
Kandang : tempat bermalam binatang
Kandiak : babi
Kanduang :saudara yang paling dekat
Kangkuang : katak, kodok                                          
Kaniang : kening
Kanjuh : tidur Panjang
Kantang : kentang
Kantua : kantor, tidur menggulung
Kantuak : mengantuk
Kantuik : kentut, buang angin
Kanyang : kenyang
Kapa : kapal
Kapelo : ubi rambat
Kapelo kayu : ubi kayu
Kapik : peluk erat
Kapindiang : kutu busuk
Karabaek : kerabat
Karajo : kerja
Karak : kerak
Karakok : sirih
Karam : karam, tenggelam
Karambia : kelapa
Karampang : selangkang
Karando : keranda
Karang : buat,
karanggo : semut merah besar
Karateh : kertas
Karaton : karton
Kareh : keras
Karek , kabuang ; potong
Kareta angin : sepeda
Kariang : kering
karibo : keriting
Karidik : kredit
Karih : keris
Karisi : kursi
Karisiak : daun pisang kering
Karton : dus
Kartun : film animasi
Karuah : kotor
Karuak : korek, gali
Karuang : karung, goni
Karuduang : kerudung
Karuik : bermuka masam
Karupuak : kerupuk
Kasang : kering  di tenggorokan
Kasau : dudukan lapseng
Kasek : kasar
Kasiak : pasir
Kasua : kasur, tilam
Katam  : ketam
Katan : ketan
Katiak : kecil
Katiak : ketiak,ketek
Katidiang : kerajang
Kato : kata
Katupek : ketupat
Kauh : kaus
Kawa : kopi
Kawek : kawat
Kayuah : dayung, kayuh
Kecek : bilang
Kerang : kurungan ayam
Ketek : kecil
Kida : kiri, kidal
Kikia : alat peraut besi
Kilang : tempat perasan zat cair
Kilau : kilat, pancaran sinar
Kilek :  kilat
Kilik : menghindar dari kejaran
Kincia : kincir
Kini : kini
Kipeh : kipas
Kito : kita
Kodek: rok dari kain sarung
Kok : andai, jika
Kokang : kokang senjata
Kolak : kolak
Kolang kaliang : jatuh, biji aren
Koma ; koma
Koncek : kodok
Kongkang : jatuh kebelakang
Koto : kota, nama suku
Kuah : kuah
Kuali : wajan, penggorengan
Kuas : kuwas
Kubang : tempat pemandian binatang
Kubua : tanam ke tanah, kubur
Kucai : alihkan
 Kuciang : kucing
Kuciang aia : biawak,kadal
Kudo : kuda
Kudo-kudo : kuda-kuda
Kuduak : tengkuk, kuduk
Kuek : rajin
Kulabu : biru, hijau
Kulambu : tirai, kelambu
Kulek : ngemil
Kulik manih ; akasia vera
Kumuah : kumuh, kotor
Kuniang : kuniang
Kuniang lansek : sawo matang
Kupi : kopi
Kuriak   : belang
Kurok : kurap, kudis
Kuro-kuro : kunci
Kuruang : kurung
Kusia : kusir
Kusuak : urut, pijit
Kusuik : kusut
Kutang : bh, bra
Kutuak : kutuk
Kuwek : kuat, rajin

L
Labek : lebat, rimbun
Labiah : lebih
Labuah : jalan
Labuang : desa
Ladiang ; golok, parang
Lado : cabe
Lado katiak : lada
Lae : lapseng,dudukan atap
Lah : sudah
Lakuak : lekuk, bengkok,
lalok : tidur
Lalu : lalu, lewat
Lamak : enak
Laman : halaman
Lamang : lemang
Lamari : lemari
Lambah : lembah
Lambiak :belum matang, lambat
Lambuang : perut, lambung
Lambuang : perut, terangkat ke atas
Lambuang-lambuang : balon
Lampau : lampau, yang telah lewat
Lampok : tutup, tumpukan padi siap potong
Landai : miring
Langang : sepi
Langkang : pukul
Langkok : lengkap, cukup,
Langkueh : lengkuas
Lantai : lantai
Lantak : pancang, tiang, sikat, gasak
Lantiak : lentik, pukulan ayam jantan
Lantiang ; lenting
Lantua : lentur
Lapau : kedai, warung
Lapeh  : lepas
Lapeh arak : istirahat
Lapiah : menjalin
Lapiak : tikar
Laruik : larut
Lasuah : gampang, longgar
Lasuang : tempat menumbuk padi,lesung
Lauik : laut
Lauk pauk : lauk pauk
Layuak : lentur
Lentoang peong : terlalu banyak bawaan
Lereang ; lereng, mering
Lesek : nakal
Lidih : lidi
Limau : jeruk
Limbago : hukum undang-undang adat
Limbubu : topan
Limo : lima
Limpapeh : aturan di rumah pusaka
Lingau : takut
Linteh : lintas
Lintuah : sedih
Litak : lapar
Lntah : lintah
Lompek : lompat
Loyang : Loyang, pelat tipis
Lubuak : genangan air, waduk
Lubuak basuang : nama kota
Lukih : lukis
Luluak : tanah
Lumbuang : tempat meyimpan hasil panen
Lumpuah : lumpuh,
Lumuik : lumut
lunak : lembek
Lunau ; lumpur
Lungkiak : lobang tersembunyi
Lungko : jaman dulu
Luntang lantuang : luntang lantung
Luntang pukang : lari tanpa arah
lunyah : meratakan sawah pakai kaki, lembek
Lusuah : lusuh
Lutuik : lutut
M
Ma : mana
Maa : mana
Macam : asam
Maco : ikan asin
Macu : tiang utama
Mada : bandel
Madok : menghadap
Maklum : maklum
Malagu ; bernyanyi
Malah : kata penguat  ucapan,
Malapeh awo : kecewa
Mamak : paman
Mamapeh : memancing
Mananti : menanti
Mancari : mencari
Mancik : tikus
Mancua : mancur,terjun
Mancuang : mancung
Mandeh : ibu, bunda
Mandua : mandul, mandor
Manggalagak: mendidih
Mangiuk : suara saat buka pintu
Mangko : maka
Mangucai : mengalihkan aliran air
manih : manis
Manimbo : mengambil, menuntut, mencari, menimba
Manjadi : menjadi
Mano  ; mana
Mantiak : centil
Mantun : begitu
Manutuah, tutuah : tebang, potong
Marapulai : pengantin pria
Masiak : kering
Masuak : masuk
Matah : mentah
Mato : mata
Mayik : mayat
Meja : meja
Mejan : nisan
Mengaji : belajar agama
Miang ; bulu tumbuhan
Minang : menang
Minantu : menantu
Mincuang : kurang manis
Minsiro : bahan pembuat tikar
Mintak : minta, pinta
Minyak manih : minyak goreng
Molek : montok
Mudo : muda
Muko : depan, wajah
Mulia : mulia
Muncuang : mulut, kepala
Mupakaek : sepakat, mufakat
Musajik : mesjid
Mushalla : mushalla

N
Nagari : negeri, kampung,
Nago ; naga
Naiak : naik
Nak : serta, ikut, supaya
Nakodoh : nakoda
Namo : nama
Namuah : mau
Nan : yang
Nan galik : biasa
Nangko : situasi  sekarang
Nangkodoh : pimpinan tinggi kerajaan pembuat undang-undang adat
Narako : neraka
Ndak : tidak
Nilon : nilon
Niniak  mamak: orang laki-laki yang di tuakan dalam suatu suku, nenek moyang suku minang, paman
Niniak : kakek
Niro : nira
Nonoang : linggis,
Nyao  : nyawa
Nyinyia : cerewet, banyak bicara
Nyo : nya

O
Ondeh : aduh
Onggok : tumpuk
Oto : mobil
Oto-oto : mobil-mobilan

P
Pacah : pecah
Pacahbelah : pecahbelah
Pacik : pegang
Padan : jarak, jauh
Padek : padat
Padiah : sakit
Paek : pahat
Paga : pagar
Pagang : sewa
Pagi : pagi
Pagkaek : pangkat
Pai : pergi
Paik : pahit, kelat
Pakan : pasar
Pakiak : pekik, suara melengking
Palai : panaskan dengan bara api
Palang : palang
Palapah : pelepah
Palasik : jin pemakan bayi
Palebe : penangis
Palupuah : belahan bambu kecil-kecil
Pambole : cewek,pacaran
Pamenan : mainan
Pancuang : pancung
Pandai : pintar
Pandam : taman pemakaman umum, simpan
Pandeka : pendekar
Pandia : bodoh
Paneh : panas
Panek : penat, capek
Pangaja : ajaran
Panggang : bakar
Pangka : pangkal, hulu, gagang
Pangkeh : pangkas
Paniang : pening, sakit kepala
Panjadian : pocong
Panjang : panjang
Panjek : panjat
Panokok : palu, martil
Pantang : tabu, pantangan
Pantau : pantau, jajaki, survey
Pantek : kelamin wanita
Panuah : penuh
Papeh : pancing
Papek : rata, tidak runcing
Parak : ladang, kebun
Parak siang : dini hari
Parakek : lem
Paralu : perlu
Paran : selop atas rumah kayu
Parancih : ubi kayu
Parangai : perangai
Parasaian : nasib
Parau : serak
Pareso ; periksa
Parik : parit, jurang
Pasa : pasar, jalan setapak yang sering di tempuh
Pasai : muak, kesal
Pasak : paku, dari bambu
Pasawaek : pesawat terbang
Pasiak : bosan
Paso : paksa
 Patuah : patuh
Patuih : petir
Pauah : family mangga
Peeang : tidak bulat
Pena : pulpen
Pengka : kaki leter 0
Petak : segi empat
Pianggang : walang sangit, hama
Picak : bersegi
Picayo : percaya
Piciak : cubit
Picik : picik
Pikua : pikul
Piliah : pilih
Puluik : pulut
Pimatang :pematang
Pinang : pinang, lamar
Pincuran : pemandian dari bambu
Pinggalan : ranting pemuku;
Pinggosok : bross
Pinjaik : jarum jahit
Pinjangek : tawon
Pintak : minta
Pintuluik : pensil
Pinukuik : kue apam
Pinyauk : alat meluruskan bahan anyaman
Pipik : burung pemakan padi
Piriak : cubit
Pitih : uang
Polli : volly
Pompoang : berekor setengah
Ponggeang : tidak berekor
Poyok : lonte, kegemukan
Puaso : puasa
Pucek : pucat
Pucuak pelo : daun ubi
Pudua : mati, padam
Pun : pun
Pungguang : punggung
Punta : gulung: pilin
Puro : celengan terbuat dari kain
Pusaro : pusara, kuburan
Pusek : pusat
Pusiang : pusing
Putiak : putik, bekal buah
Putuih : Putus

R
Rabab : rebab
Rabano : rebana
Rabuang : rebung, bakal bambu
Ragai : ayakan
Ragam : macam, ragam
Rago : bola
Raiah : raih, jangkau
 Ramas : campur
Rambah : rintis, tebas
Rambang : pelupuk mata
Rameh : remas
Rampok : rampok
Ranah : negeri
Rancah : arungi,
Randai  : randai
Randang : ginseng, rendang
Rang : orang
Rang gaek : orang tua
Rangek : rembes
Ranggah : cuping
Rangkah : rusak
Rangkah : rusak
Rangkiang : tempat penyimpanan
Rantang : rentang, kembang
Rantau : rantau, jajahan
Rapek : rapat, dekat
Rasah ; resah
Raso : rasa
Raso jo pareso : sopan dan santun
Rasuak : dudukan kuda-kuda
Ratak : retak
Ratok : ratap, menangis tersedu
Rea : reha, meja alquran
Regek : tidak bias besar
Reket : raket
Rendo : renda
Riak ; riak, gelombang
Ribuik : rebut,tidak tenang
Rido : ridha
Rimbo : rimba, hutan
Ringan :ringan
Rintang :rintang, bawa bermain
Rono : rona
Rosok : raba
Ruah : roh
Ruba a : rabu
Rueh : ruas
Ruek : rebah, jatuh
Rukuak : rukuk
Rumah : rumah
Rumah gadang : rumah pusaka
Runciang : runcing
Rundiang : sidang, rapat, bicarakan
rundo : ronda, jaga malam
Runtuah : rontok,
Ruok : busa
Ruso : rusa
Rusuah : sedih
Rusuak : iga kiri kanan, rusuk

R
Saba : sabar
Sabaleh : sebelas
Sabananyo : sebenarnya
Sabayo ; ukuran umur, sebaya
Sabik : arit
Sabik Iriak : panen padi
Sabondoang : satu rombongan
Sabtu : sabtu
Sabuak : bubuk kopi
Sabuang : adu
Sabuik : sebut, serabut
Sacah : sebentar
Sadakah : minta sumbangan
Sadang : sedang, cukup
Sadiah :sedih
Sadonyo : semuanya
Sadua : lapisan pada piring
Saga : lidi ijuk
sagalo : segala
saganyek : sebentar
Sago : sudut
Saiang : taring, saingan
Saik : iris kecil-kecil,sayat
Saiyo : satu tujuan
Saiyo sakato : seiya sekata, satu kata
Sajak : semejak
Sajo : saja
Sajuak : sejuk,
Sajuta : sejuta
Saka : gula tebu
Saka niro : gula aren
Sakarang : sekarang
Sakarek : setengah
Sakek : sejenis anggrek
salang : pinjam
Salapan : delapan
Salasa : selasa
Salayang : selayang
Salendang : selendang
Salimbado : semut hitam berbisa
Salisiah : selisih
salo : sela, di antara
Saluak : topi adat
Saluang : saluang
Samak : rumput, tayamum, kacau
Samatang : walau, Kalau
Samba : sambal, cabe giling
Sambah : penitahan
Sambang : potongan bamboo
Sambilan : Sembilan
Sambilu : sembilu
Sambok : lebam
Sambua : sembur
Sambuah : banyak
Sambuang : sambung
Sambuik : sambut
Samek : peniti
Samo : sama
Samo gadang : seumur, sama besar
Samo-samo : bersama-sama
Sampalah : ampas
Sampik : sempit, berdesakan
Sampik : terjepit
Sampilik : pelit
Sampilik kariang : pelit, kikir
Samuak : rapuh
Samuik : semut
Sandang : pikul, panggul
Sandek : macet
Sandi : selop bangunan
Sandiang : sanding
Sanduak : sendok besar
Sangai : panaskan dengan api, sangria
Sanggah : bantah
Sangka : sangkar
Sangkak : tempat  ayam bertelor
Sangko : sangka
Sangkuik : sangkut
Sangkuik pauik : tali ikatan, tali kekeluargaan
Sanjo ; senja
Sanjuang : sanjung
Sansai : sengsara, menderita
Sansaro : sensara
Santan : santan
Santano : andai, seandainya
Santo : tembakau
Santuang : terisi penuh, habiskan
Sapai : lengan, tangan
Sapakan : satu minggu
Sapuah : sepuh, adu nyawa
Sapuluah : sepuluh
Sapuluah ribu : sepuluh ribu
Sarabuak : serbuk
Sarai : serei
Sarai : serei
Sarak : agama
Sarakah : rakus
Sarang : kandang uatang binatang sendiri
Sarangkek : bareng
Sarantak : serentak
Sarasah : air terjun
Sarato : serta,
Saratuih : seratus
Saratuih ribu : seratus ribu
Sarawa : celana
Sarayo : tolong
Sari : dulu
Sariak : buluh perindu
Sariang : saring,terlalu di putar
Saribu : seribu
Sarik : susah
Saripati : tip dukun, sari pati
Sarobek : saputangan
Sarok : sampah
Saroman : sama
Saru : panggil dengan jampi-jampi
Sarugo : surga
Sarupo : serupa
Sasek : lupa
Sasok : minum, hisap
Sasuai : sesuai
Satampang : ikatan ukuran sekepal tangan
Sauleh : bagian dari jeruk
Sayak : tempurung, batok kelapa
Sayok : sayap
Sayuik : kurang
Selayan : nama suku
Selo : sila, duduk di lantai
Sendang : kero, juling
Senjang : tinggi sebelah, timpang
Sentak : tarik
Sepai : sapu
Serai : serak,
Serak : sebar
Sero : lezat, enak
Setek : sedikit
Si tete  : tikus huma
Sia : rantang nasi
Sigo : cari, sisir
Sijundai : jampi-jampi
Sijurai : tanaman obat
sikek : sisir, alat membajak
Siko : sini
Sikola : sekolah
Sikua : satu ekor
Silang : silang
Silang pengkang : tidak beraturan
Silangkaneh : biang ribut
Silau : silau, jenguk
Silek : silat
Simak ; dengar
Simantuang : nama pohon
Simin : semen
Sinan : situ, di situ
Singgalang : gunung
Singgang : gulai ayam bakar, sampai di situ
Singguang : singgung, serempet
Singka : bagian dari bajak
Singkarak : danau
Singkek : pendek, singkat
Singkok : buka
Sintuang : sikut
Sipaik : tanaman, rasanya pahit, biang kunyit
Sipasan : kelawang, limpan
Sipatu : sepatu
Sipatu tabuang : both
Sirah : merah
Sirangkak : kepiting
Sirok : sore
Sisiak : sifat bawaan, sisik
Sisuak : dahulu kala
Sogok : sogok, tips
Sokoang : tumpang,sokong
Sonsoang :kembalikan, ketemu di jalan, jemput ke halaman
Suaro : suara
Subang : anting,
Subuah : subuh
Suduik : sudut, pojok
Sujuk : sujut
Sukatan : dua liter
Sukek : empat liter
Sukuang : bantal
Sulang aliang : atas bawah
Suluah : obor, suluh,  pelita, penerang kegelapan
Suluak : suluk
Sumando : ipar laki-laki
Sumarak : semarak
Sumbek : sumbat
Sumbiang : sumbing
Sumbu : sumbu
Sumpik : karung, goni
Sumua : sumur
Sunayan : senin
Sungguah : sungguh
Sungkuik : tutup makanan
Sunguik : kumis
Suntua , sayuik : tidak cukup atau sampai
Suntuak : suntuk
Suok : kanan, sulang,
Suok kida : kiri kanan
Surang : sendiri
Surau :  tempat mengaji
Surek : surat, al quran
Suruah : suruh
Suruik : mundur, surut
Susu : susu, payudara
Susun : susun, tata

T
Ta : awalan ter
Taba : tebal
Tabang ; terbang, tebang
Tabasuang  : tercabut
Tabek : kolam
Tabik : terbit
Tabu : tebu
Tabuah : beduk
Tabuak : tembus
Tabuang : tabung
Tabudua : keluar tanpa sengaja
Tabuhan : lebah
Taburai : terburai
Tabusai : meledak, berhamburan
Tadah : piring kecil
Taek : ambil
Tagak : berdiri
Tagamang : hampir jatuh
Tagang : tegang, kencang
Tageh : kuat dalam bekerja
Tagok : kokoh
Tagolek : jatuh
Tajak : cangkul, pacul
Tajam : tajam
Tajun : terjun, curam
Takalok : ketiduran
Takao, talok : sanggup, mampu
Takilik : keseleo
Takok : pekerjaan, kegiatan,terka
Takuik : takut
Talabua : jatuah
Talago : telaga
Talaik : telat
Talak : talak
Talakik : sempat
Talangkang : terantuk
Talangkang : terbentur
Taleh : telas, keladi
Talempoang : alat music
Talen : cantik semampai,
Talingo : kuping, telinga
Tali-tali : ikan kecil belang seperti lele
Talua : telor
Tambilang : tembilang
Tambo : buku, kitab
Tambua ; dram
Tambun : tinggi, gemuk
Tambunsu : usus
Tampek : tempat
Tamporo : gerbang rumah
Tampuah : tempuh
Tampuo : burung
Tanak : masak nasi
Tanang : tenang
Tandan : tandan, malai
Tando : tanda
Tanduak : tanduk
Tangah : tengah
Tangguang jawab : tanggung jawa
Tangguli : karamel
Tangiang : sayup- sayup
Tangka : bandel
Tangkelek : sandal dari kayu
Tangkih : tangkis
Tangkok : tangkap
Tangkurak : kepala
Tantang : tentang
Tanuanj ; gtanjung
Tanyo : Tanya
Tapiak : pukul, pakai telapak tangan
Taracak : tertulis, tertera
Taragak : rindu,kangen
Tarambau : jatuh
Tarandam ; terendam
Tarang : terang
Tarapuang : terapung
Taraso : terasa
Taratik : tertib
Tarimo : terima
Tarimo kasih : terima kasih
Taruang : terung
Tas : tas
Tasakek : terjepit antara dua benda
Tasapik : terjepit
Tasasek : tersesat
Tasirok : kaget
Tataruang ; kesandung
Tekek, cikuh : pukul dengan siku jari
Tembok : tembok, beton
Tempe : tempel
Tetek bengek : banyak ulah
Tibo :tiba, datang
Tido : tiada
Tiek : pincang
Tigo : tiga
Tikuang : tikung
Tikuh : tikus
Tilakuang : telekung, kumenah
Tingkek : tingkat
Titiak : titik
Titoron : katun
Togok : pelita, obor
Torai : curam
Tuak : tuak
Tubo : tuba, racun
Tuduang : payung
Tuga : tugal, tanam
Tujuah : tujuh
Tukak : kudis yang menahun
Tukang : tukang
Tulang pungguang : tempat bergantung, tulang punggung
Tumbok : tambal
Tumbuah : hidup untuk tanaman
Tumbuang : ambeyen
Tundo : dorong
Tungku : tungku
Tuo : tua
Turuik : ikuti, jalani, turuti

U
Uda : abang
Udang : udang
Ujuang : ujung
Ukia : ukir
Ukua : ukur
Ula : ular
Ulamo : ulama
Uleh : sambung
Ulek : ulat
Uluak : wuduk
Umang-umang : kerang
Umbuik : umbut
Umua : umur
Undang : undang
Unduang : menutup badan pakai sarung
Ungguak : onggok
Uni : kakak
Uniang : kakak dari ibu
Unto : onta
Untuak : untuk
Upiak : anak perempuan, upik
Urang : orang
Urek : akar
Uriak : linggis dari kayu, tugal
Uro-uro : ulat bulu
Usaho : usaha
Usang : usang, lama
Usia : usir
Usiak : ganggu
Usuang : usung

Z
Zikia : zikir
Kalayau : ecenggondok

KAMUS MINANG


A

Aia salasiah : air gula aren tambah jeruk nipis
Ajik : wajik, ketan campur caramel
Akaik : minggu
Akuak : takaran,
Alah : sudah
Alang : elang
Alang-alang : layangan
Aleh : alas
Alek : pesta, kenduri
Alia : licin
Alim : kyai, ulama, cendekiawan
Alu : penumbuk padi
Alua : alur, parit
Alun : belum
Amban : tempat, tikar
Ambek : larang, jangan
Ambuang : buang, campak,lempar
Ambuang-ambuang : nama tanaman
Amo : binatang keci
Ampang : tutup, halangi
Ampangan : bendungan
Ampeh : hempas
Ampek : empat
Amuah,  namuah : mau
Amuak : tikam, bacok
Anak daro : pengantin wanita
Anam : enam
Anau : aren
Ancak : cantik, elok, indah, bagus, rupawan
Ancua : hancur
Ancuak : bersetubuh
Anduak : ngutang, handuk
Angah : istirahat saat ke cepean, nafas
Angek : hangat
Angguak : angguk
Angkek : angkat
Angku : petinggi adat
 Angku : tuan, bapak,
Angok : nyawa, nafas
Anjek : lebih besar
Anjiang : anjing
Anjuang : tempat  yang agak tinggi
Anjuangan : tempat nakoda
Antah :  tidak tahu, hentah
Antan : kakek
Apo : apa
Arik : gergaji
Arloji : jam tangan
Arok : harap
Aruang : arung, penjinak hewan liar
Asam kanndih : asam kandis
Asuah : kasuh, asuh
Ateh : atas
Ateh bawah : atas bawah
Ati : hati
Aua : buluh kecil
Auih : dahaga
Ayam : ayam

B
Ba : awalan ber
Baa : bagaimana, gimana
Babayo : berbahaya
Babeda : tidak sama
Babuko : berbuka puasa
Badagok : atletis, berotot
Badah : bedah
Badak : bedak,badak
Badan : badan, tubuh
Badariak : bunyi yang timbul pada benda rapuh
Badaruak : kriuk, suara makan kerupuk
Badia : bedil, senjata
Badiang : banding
Badiyang : dendang
Bagadang : begadang
Bagageh : tergesa-gesa, buru-buru
Bagak : berani
Bagalegoh pegoh : cek cok, ribut
Bagalegoh pegoh : ibarat jatuh dari tangga
Bagaluik : latihan silat
Bagurau : begadang, bercanda
Baiko : begini
Baitu : begitu
Bajak : bajak tanah
Baji : pasak pembelah kayu
baju : baju
Baju taba : jaket
Bak : bagai, cara
Baka ; bakar
Bakacamuak : sedang berperang, berkelahi
Bakayuah : berenang
Bakeh : tanda, untuk
Bakiak : batu permata
Bakureh : jadi kuli
Balacan : terasi
Balago : berkelahi
Balalai : belalai
Balantak : tabrakan
Baleh : balas
Bali : beli
Baliang : baling, tidak lurus
Baliang-baliang : baling-baling
Balinang : berlinang
Baluik : belut
Bana : benar, pasti
Banak : otak
Bancah : basah
Banda : saluran, roil,got
Bandua : kosen jendela
Bangih : marah
Bangkak : bengkak,benjol
Banta, sukuang : bantal,guling
Bantiang : banteng
Banto : rumput menjalar
Bantuak : bentuk, raut wajah
Bao :bawa
Baradu : uji kuat
Barasiaan : mimpi
Barasiah : bersih
Bareh : beras
Barek : berat
Bari : beri
Barih : baris, garis
Baruah : bawah
Basi ; besi
Basiginyang :  
Basilemakpeak : bergelimang kotoran
Basitangkang : adu mulut
Baso jo basi : adat dan adab
Basuah : cuci
Batang : batang, sungai
Batanggang : begadang, tidak tidur
Bateh : batas
Batiak : batik
Batua : dinding batu, betul
Batuang : bamboo
Bawang : bawang
bedo : demam, sakit, beda
Belek : kaleng
Belok : belok, liku, kelok
Bendang : terang,
Benen : ban dalam
Benteang : benteng
Bereang-bereang : piring besar
Biak : basah
Bibia : bibir
Bidiak : bidik, sasaran
Biduak : biduk, sampan, rakit
Biliak : bilik, kamar
Bilo : kapan
Bingkaruang : kadal
Bisiak : bisik
Bisua : bisul
Bisuak : besok
Biyai : ibu
Boco : bocor
Boco aluih :
Bondo : burung pipit
Boneh : bernas, penuh berisi
Borok : busuk bernanah di bagian tubuh
Boto : botol
Botoang ; tumpul
Buai : ayun
Buayo ; buaya
Bubuang ; bagiang dari atap, tinggi
Bujua : bujur
Bukak : buka
Buku : buku, ruas
Bulak an :  mata air
Bulek : bulat
Buliah : boleh
Bulu : bulu
Buluah : buluh, bambu
Bundo : ibu
Bungkah : bongkahan
Bungkuak: bungkuk, miring
Bungo : bunga
Buntiang : hamil
Buntuang : bunting
Buruang : burung
Buruang daro : merpati
Busuak : bau
Buyuang ; anak laki-laki

C
Cabiak : robek, sobek
Caciang ; cacing
Cadiak : pintar, cerdik, berpendidikan
Cadiak buruak : licik
Cadiak buruak : licik
Cahayo ; cahaya
Cakak : berkelahi
Cakiak : cekik
Cako : tadi
Cakuang : cekung
Cakuih api : korek api
Caliak : lihat
Caloteh : ciloteh
Cambuang : tempat nasi
Canduang : kenagarian
Cangkok : cangkok
Cangkonek : semacam pen kecil,banyak permintaan
Cangkua : mencangkul tanah
Cangok : banyak makan
Capah : mangkok besar
Capek : cepat,
Capuak : bintilan pada wajah
Carano : tempat sirih
Cari : cari
Caruah : merata, homogen
Caruik : kata-kata kotor
Catuh : coba sedikit
Cawek : ikat pinggang
Cerek : ceret, tempat air
Cibia : cibir
Cibuak : bak dari bambu
Ciduh : tadi
Ciek : satu
Cigak : beruk, kera
cigok : intip
Ciik : tahi, berak
Cikkaka : kutu pada ayam
Cikok : burung pemakan ayam
cilako : celaka
Ciluah : malaas
cincuik : kolor, celana dalam
Cindua : cendol
Cingkariak, sitokar : kernet,
Cinto : cinta
Cipia : piring
Cogok : baru kelihatan
Colok : obor, suluh
Congkoang : Jongkok
Corak : warna
Corek : mencret, coret
Cotok : cotok, patok
Cubadak : nangka
Cubo : coba, rasa
Cuek : sepak, tendang
Cukia : congkel
Cukua : cukur
Cupak : setengah liter

D
Dabiah : sembelih
Dadiah : susu kental
Dado : dada
Dagiang : daging
Daguak : dagu
Dahulu : dulu
Daki : daki, kotoran menempel pada tubuh
Dalam : dalam
Dalang : berani, tukang  kompor
Daluang : perangkap burung
Dando : denda
Danga : dengar
Dangau : pondok
Dangkek : dangkal
Dantang : bunyi suara jatuh, dentang
Danteang : bunyi suara kaleng
Dapua : dapur
Darai : pisahkan,hancurlebur, derai
Darak : copot, rontok
Darak : roboh, runtuh,copot
Dareh : jatuh, kuat
Darek  :  darat, kebun, sawah
Dasia : desir
Dasun : bawang putih
Datang : datang, sampai, tiba
Datiak : detik
Datuak : datuk, kepala suku
Daun lidik : kangkung, sayuran
Dawai : dawai
Dawek : dawat, tinta
Dek : karena, oleh
Dendang : dendang
Diakuak : sakit
Dilamun ombak : dimainkan gelombang
Dindang : dinding
Dorom ; drum
Duduak : duduk
Dukuang : dukung, panggul
Dunsanak : saudara
Duo : dua
Duopuluah : duapuluh
Duri : duri
Duto : bohong

E
Elo : tarik
Elok : cantik, bagus
Embe : ember
Ense : engsel
Etek : istri paman

G
Gaba-gaba : pelakat, gerbang
Gabah : gabah, padi
Gabak : mendung, binatang berbulu tebal
Gabia : pelan,  lambat
Gabuang : satukan, gabung
Gacik : anjing
Gacua : lembek
Gadai : jual setengah harga dan biasa di tebus lagi
Gadang : besar
Gadiang : gading
Gadih : dara minang
Gaduah : gaduh, ganggu
Gaduang : gedung
Gagok ; gagap
Galah : pemetik buah
Galak ; tertawa
Galak badarai : tertawa ria
Galang : gelang,
Galang-galang : perut melilit
Galang-galang : usus
Galanggang : gelanggang, arena
Galau : kacau
Galeh : gelas, dagangan
Galodo : lahar dingin
Galuang: bulat
Gamang : ragu, bimbang
Gambia : gambir
Gambuang : gembung
Ganduik : hamil,bunting
Ganggam : genggam
Ganja : ganjal,
Ganjo : tanaman ganja
Ganjua : menyepakati, transaksi
Gantiak : sentil
Gantuang : gantung
Gapuak : gemuk
Garabak : gerobak
Garak : gerak
Garaman ; graham, gigi belakang
Garang : kuat, sangar
Garatak : menakut-nakuti
Garegeh : nama kecamatan
Garegen : jiregen, tempat menampung minyak
Gari : belenggu
Garinda  : gerinda
Garok : rakus
Garutak : makan
Gasak : cepat
Gauang : gema, lobang pada tebing
Gauik : garut
Gauk : garut
Gayuang : gayung,
Geleang : geleng
Giliang : giling
Gilo : gila
Giriak : bor, lobangi
Goco ; tidak penuh
Godok : godok, gorengan sepertibola
Golek : gelinding,
Golek-golek : tidur-tiduran
Goloang : golong, satukan
Gomok : gemuk, oli kental
Gonjoang : bagian atap
Gosok : gosok
Goyah : goyah, goyang
Gubalo : gembala
Guci : nama suku
Guguah : pukul secara beruntun
Guguak : bukit kecil
Guliak : giling, haluskan
Gulo : gula
Gumam : gumam
Guncang : goncang
Gundah : resah
Gunjiang : gunjing
Gunuang : gunung
Gurau : canda, gurau
Gutiang : gunting
Guwo : goa

H
Haribaan : hadapan, ke tempat yang di tuju
Harum : harum
Hinggok : hinggap
Hiruik : hirup

I
Ibaraik : ibarat
Ijok : sembunyi
Ijuak : ijuk
Ikua : ekor, pantat
Ilan : tampak, lihat, terbayang
Ilang : hilang
Ilia : hilir,
Imbau : himbau, panggil
Incek : biji
Indak : tidak, tak
Indiak an : alat penumbuk padi tradisional
Induak : induk, ibu
Induak samang : bos
insuik: geser
Inyam : makanan ringan
iriak : melumat dengan kaki
Irih : potong kecil-kecil
Isi : isi
Isok : hisap, sedot
Itiak : itik
Iyo : iya

J
Jabua ; sungai berbatu
Jadih : ia, baik, mau
Jago : bangun
Jago : kuat, hebat
Jagok : jago, hebat, kuat
Jaguang : jagung
Jalang  : encer
Jalo : jala
Jam beker : jam dinding
Jamban : wc
Jambangan : ikatan
Jambo: jangkau, ambil
Jamua : jemur
Jangek : kulit
Jangguik : jenggot
Jangka : Japuik : jemput
Jangka : jengkal
Jangkak : datang tanpa di harapkan
Jangkang : mati, meninggal
Janiah : jernih, bening
Janjang : tangga
Janji : janji
Jantuang : jantung
Japan : labu jepang
Jarang : jarang, renggang
Jarangan : memasak
Jarek : perangkap dari tali
Jari : jari
Jariah payah : jerih payah
Jariau : kuda-kuda bangunan
Jaso : jasa
Jatah : jatah, untuk
Jauah : jauh
Jawek : jawab
Jawi : lembu
Jawo : jawa
Jikok : jika, jikalau
Jilek : jilat
Jinjiang : jinjing, tenteng
Jirawek : jerawat
Jo : dengan,
Joak : di tinggikan
Joroang : dusun, jorong
Jua : jual
Jua bali : jual beli
Jujuang : bawa di kepala
Juluak : petik
Jumaat : jum at
Jungkang : jatuh kebelakang
Jungkang jungkek : mainan anak-anak
Jungkek : jungkat
Juo : juga

K
Ka : awalan
Ka : ke
Kabau : kerbau
Kabek : ikat
Kabua : kabur, samar
Kabuang : potongan pendek
Kabuik : debu, awan rendah
Kabun : kebun
Kacang padi : kacang hijau
Kacau : aduk, kacau
Kacau balau : berantakan
Kacimpuang: berenang, main air
Kaco : kaca
Kacubuang : kecubung
Kadangaran : kedengaran
Kaduik : tas kecil anyaman
Kain paneh, kain sawok : selimut
Kaja : kejar
Kajai : karet
Kajang : kejang
Kaji : pelajari,
Kaki : kaki
Kakok : kerjakan
Kalabang : kelabang, limpan
Kalakati : jakun
kalapo : persemaian benih di tanah kering
Kaleang : kaleng
Kalek : hitam, kelat, pahit
Kalempoang : tes-tes
Kaleok : bubur
Kalikih : papaya
Kalimatang : pembagi air di saluran irigasi
Kalimpanan  : masuk pasir ke mata
Kalinci : kelinci
Kalingkiang : kelingking
Kalo jengking : kala jengking
Kalopak : kelopak
Kaluak : bengkok
Kaluan : pengikat kepala binatang
Kaluang : kalung
Kalumun : menyelimuti seluruh tubuh
Kamari : kemari
Kambang : rentang, gelar, mekar
Kambeh : fario
Kambuah : kambuh
Kambuik : tas anyaman
Kamek : senyum, manis untuk wajah
Kami : kami
Kamih : kamis
Kampuah : masak, matang
Kampuang : kampung
Kana : ingat
Kanai : kena
Kancah : wajan besar
Kanciang : Kencing
Kandang : tempat bermalam binatang
Kandiak : babi
Kanduang :saudara yang paling dekat
Kangkuang : katak, kodok                                          
Kaniang : kening
Kanjuh : tidur Panjang
Kantang : kentang
Kantua : kantor, tidur menggulung
Kantuak : mengantuk
Kantuik : kentut, buang angin
Kanyang : kenyang
Kapa : kapal
Kapelo : ubi rambat
Kapelo kayu : ubi kayu
Kapik : peluk erat
Kapindiang : kutu busuk
Karabaek : kerabat
Karajo : kerja
Karak : kerak
Karakok : sirih
Karam : karam, tenggelam
Karambia : kelapa
Karampang : selangkang
Karando : keranda
Karang : buat,
karanggo : semut merah besar
Karateh : kertas
Karaton : karton
Kareh : keras
Karek , kabuang ; potong
Kareta angin : sepeda
Kariang : kering
karibo : keriting
Karidik : kredit
Karih : keris
Karisi : kursi
Karisiak : daun pisang kering
Karton : dus
Kartun : film animasi
Karuah : kotor
Karuak : korek, gali
Karuang : karung, goni
Karuduang : kerudung
Karuik : bermuka masam
Karupuak : kerupuk
Kasang : kering  di tenggorokan
Kasau : dudukan lapseng
Kasek : kasar
Kasiak : pasir
Kasua : kasur, tilam
Katam  : ketam
Katan : ketan
Katiak : kecil
Katiak : ketiak,ketek
Katidiang : kerajang
Kato : kata
Katupek : ketupat
Kauh : kaus
Kawa : kopi
Kawek : kawat
Kayuah : dayung, kayuh
Kecek : bilang
Kerang : kurungan ayam
Ketek : kecil
Kida : kiri, kidal
Kikia : alat peraut besi
Kilang : tempat perasan zat cair
Kilau : kilat, pancaran sinar
Kilek :  kilat
Kilik : menghindar dari kejaran
Kincia : kincir
Kini : kini
Kipeh : kipas
Kito : kita
Kodek: rok dari kain sarung
Kok : andai, jika
Kokang : kokang senjata
Kolak : kolak
Kolang kaliang : jatuh, biji aren
Koma ; koma
Koncek : kodok
Kongkang : jatuh kebelakang
Koto : kota, nama suku
Kuah : kuah
Kuali : wajan, penggorengan
Kuas : kuwas
Kubang : tempat pemandian binatang
Kubua : tanam ke tanah, kubur
Kucai : alihkan
 Kuciang : kucing
Kuciang aia : biawak,kadal
Kudo : kuda
Kudo-kudo : kuda-kuda
Kuduak : tengkuk, kuduk
Kuek : rajin
Kulabu : biru, hijau
Kulambu : tirai, kelambu
Kulek : ngemil
Kulik manih ; akasia vera
Kumuah : kumuh, kotor
Kuniang : kuniang
Kuniang lansek : sawo matang
Kupi : kopi
Kuriak   : belang
Kurok : kurap, kudis
Kuro-kuro : kunci
Kuruang : kurung
Kusia : kusir
Kusuak : urut, pijit
Kusuik : kusut
Kutang : bh, bra
Kutuak : kutuk
Kuwek : kuat, rajin

L
Labek : lebat, rimbun
Labiah : lebih
Labuah : jalan
Labuang : desa
Ladiang ; golok, parang
Lado : cabe
Lado katiak : lada
Lae : lapseng,dudukan atap
Lah : sudah
Lakuak : lekuk, bengkok,
lalok : tidur
Lalu : lalu, lewat
Lamak : enak
Laman : halaman
Lamang : lemang
Lamari : lemari
Lambah : lembah
Lambiak :belum matang, lambat
Lambuang : perut, lambung
Lambuang : perut, terangkat ke atas
Lambuang-lambuang : balon
Lampau : lampau, yang telah lewat
Lampok : tutup, tumpukan padi siap potong
Landai : miring
Langang : sepi
Langkang : pukul
Langkok : lengkap, cukup,
Langkueh : lengkuas
Lantai : lantai
Lantak : pancang, tiang, sikat, gasak
Lantiak : lentik, pukulan ayam jantan
Lantiang ; lenting
Lantua : lentur
Lapau : kedai, warung
Lapeh  : lepas
Lapeh arak : istirahat
Lapiah : menjalin
Lapiak : tikar
Laruik : larut
Lasuah : gampang, longgar
Lasuang : tempat menumbuk padi,lesung
Lauik : laut
Lauk pauk : lauk pauk
Layuak : lentur
Lentoang peong : terlalu banyak bawaan
Lereang ; lereng, mering
Lesek : nakal
Lidih : lidi
Limau : jeruk
Limbago : hukum undang-undang adat
Limbubu : topan
Limo : lima
Limpapeh : aturan di rumah pusaka
Lingau : takut
Linteh : lintas
Lintuah : sedih
Litak : lapar
Lntah : lintah
Lompek : lompat
Loyang : Loyang, pelat tipis
Lubuak : genangan air, waduk
Lubuak basuang : nama kota
Lukih : lukis
Luluak : tanah
Lumbuang : tempat meyimpan hasil panen
Lumpuah : lumpuh,
Lumuik : lumut
lunak : lembek
Lunau ; lumpur
Lungkiak : lobang tersembunyi
Lungko : jaman dulu
Luntang lantuang : luntang lantung
Luntang pukang : lari tanpa arah
lunyah : meratakan sawah pakai kaki, lembek
Lusuah : lusuh
Lutuik : lutut
M
Ma : mana
Maa : mana
Macam : asam
Maco : ikan asin
Macu : tiang utama
Mada : bandel
Madok : menghadap
Maklum : maklum
Malagu ; bernyanyi
Malah : kata penguat  ucapan,
Malapeh awo : kecewa
Mamak : paman
Mamapeh : memancing
Mananti : menanti
Mancari : mencari
Mancik : tikus
Mancua : mancur,terjun
Mancuang : mancung
Mandeh : ibu, bunda
Mandua : mandul, mandor
Manggalagak: mendidih
Mangiuk : suara saat buka pintu
Mangko : maka
Mangucai : mengalihkan aliran air
manih : manis
Manimbo : mengambil, menuntut, mencari, menimba
Manjadi : menjadi
Mano  ; mana
Mantiak : centil
Mantun : begitu
Manutuah, tutuah : tebang, potong
Marapulai : pengantin pria
Masiak : kering
Masuak : masuk
Matah : mentah
Mato : mata
Mayik : mayat
Meja : meja
Mejan : nisan
Mengaji : belajar agama
Miang ; bulu tumbuhan
Minang : menang
Minantu : menantu
Mincuang : kurang manis
Minsiro : bahan pembuat tikar
Mintak : minta, pinta
Minyak manih : minyak goreng
Molek : montok
Mudo : muda
Muko : depan, wajah
Mulia : mulia
Muncuang : mulut, kepala
Mupakaek : sepakat, mufakat
Musajik : mesjid
Mushalla : mushalla

N
Nagari : negeri, kampung,
Nago ; naga
Naiak : naik
Nak : serta, ikut, supaya
Nakodoh : nakoda
Namo : nama
Namuah : mau
Nan : yang
Nan galik : biasa
Nangko : situasi  sekarang
Nangkodoh : pimpinan tinggi kerajaan pembuat undang-undang adat
Narako : neraka
Ndak : tidak
Nilon : nilon
Niniak  mamak: orang laki-laki yang di tuakan dalam suatu suku, nenek moyang suku minang, paman
Niniak : kakek
Niro : nira
Nonoang : linggis,
Nyao  : nyawa
Nyinyia : cerewet, banyak bicara
Nyo : nya

O
Ondeh : aduh
Onggok : tumpuk
Oto : mobil
Oto-oto : mobil-mobilan

P
Pacah : pecah
Pacahbelah : pecahbelah
Pacik : pegang
Padan : jarak, jauh
Padek : padat
Padiah : sakit
Paek : pahat
Paga : pagar
Pagang : sewa
Pagi : pagi
Pagkaek : pangkat
Pai : pergi
Paik : pahit, kelat
Pakan : pasar
Pakiak : pekik, suara melengking
Palai : panaskan dengan bara api
Palang : palang
Palapah : pelepah
Palasik : jin pemakan bayi
Palebe : penangis
Palupuah : belahan bambu kecil-kecil
Pambole : cewek,pacaran
Pamenan : mainan
Pancuang : pancung
Pandai : pintar
Pandam : taman pemakaman umum, simpan
Pandeka : pendekar
Pandia : bodoh
Paneh : panas
Panek : penat, capek
Pangaja : ajaran
Panggang : bakar
Pangka : pangkal, hulu, gagang
Pangkeh : pangkas
Paniang : pening, sakit kepala
Panjadian : pocong
Panjang : panjang
Panjek : panjat
Panokok : palu, martil
Pantang : tabu, pantangan
Pantau : pantau, jajaki, survey
Pantek : kelamin wanita
Panuah : penuh
Papeh : pancing
Papek : rata, tidak runcing
Parak : ladang, kebun
Parak siang : dini hari
Parakek : lem
Paralu : perlu
Paran : selop atas rumah kayu
Parancih : ubi kayu
Parangai : perangai
Parasaian : nasib
Parau : serak
Pareso ; periksa
Parik : parit, jurang
Pasa : pasar, jalan setapak yang sering di tempuh
Pasai : muak, kesal
Pasak : paku, dari bambu
Pasawaek : pesawat terbang
Pasiak : bosan
Paso : paksa
 Patuah : patuh
Patuih : petir
Pauah : family mangga
Peeang : tidak bulat
Pena : pulpen
Pengka : kaki leter 0
Petak : segi empat
Pianggang : walang sangit, hama
Picak : bersegi
Picayo : percaya
Piciak : cubit
Picik : picik
Pikua : pikul
Piliah : pilih
Puluik : pulut
Pimatang :pematang
Pinang : pinang, lamar
Pincuran : pemandian dari bambu
Pinggalan : ranting pemuku;
Pinggosok : bross
Pinjaik : jarum jahit
Pinjangek : tawon
Pintak : minta
Pintuluik : pensil
Pinukuik : kue apam
Pinyauk : alat meluruskan bahan anyaman
Pipik : burung pemakan padi
Piriak : cubit
Pitih : uang
Polli : volly
Pompoang : berekor setengah
Ponggeang : tidak berekor
Poyok : lonte, kegemukan
Puaso : puasa
Pucek : pucat
Pucuak pelo : daun ubi
Pudua : mati, padam
Pun : pun
Pungguang : punggung
Punta : gulung: pilin
Puro : celengan terbuat dari kain
Pusaro : pusara, kuburan
Pusek : pusat
Pusiang : pusing
Putiak : putik, bekal buah
Putuih : Putus

R
Rabab : rebab
Rabano : rebana
Rabuang : rebung, bakal bambu
Ragai : ayakan
Ragam : macam, ragam
Rago : bola
Raiah : raih, jangkau
 Ramas : campur
Rambah : rintis, tebas
Rambang : pelupuk mata
Rameh : remas
Rampok : rampok
Ranah : negeri
Rancah : arungi,
Randai  : randai
Randang : ginseng, rendang
Rang : orang
Rang gaek : orang tua
Rangek : rembes
Ranggah : cuping
Rangkah : rusak
Rangkah : rusak
Rangkiang : tempat penyimpanan
Rantang : rentang, kembang
Rantau : rantau, jajahan
Rapek : rapat, dekat
Rasah ; resah
Raso : rasa
Raso jo pareso : sopan dan santun
Rasuak : dudukan kuda-kuda
Ratak : retak
Ratok : ratap, menangis tersedu
Rea : reha, meja alquran
Regek : tidak bias besar
Reket : raket
Rendo : renda
Riak ; riak, gelombang
Ribuik : rebut,tidak tenang
Rido : ridha
Rimbo : rimba, hutan
Ringan :ringan
Rintang :rintang, bawa bermain
Rono : rona
Rosok : raba
Ruah : roh
Ruba a : rabu
Rueh : ruas
Ruek : rebah, jatuh
Rukuak : rukuk
Rumah : rumah
Rumah gadang : rumah pusaka
Runciang : runcing
Rundiang : sidang, rapat, bicarakan
rundo : ronda, jaga malam
Runtuah : rontok,
Ruok : busa
Ruso : rusa
Rusuah : sedih
Rusuak : iga kiri kanan, rusuk

R
Saba : sabar
Sabaleh : sebelas
Sabananyo : sebenarnya
Sabayo ; ukuran umur, sebaya
Sabik : arit
Sabik Iriak : panen padi
Sabondoang : satu rombongan
Sabtu : sabtu
Sabuak : bubuk kopi
Sabuang : adu
Sabuik : sebut, serabut
Sacah : sebentar
Sadakah : minta sumbangan
Sadang : sedang, cukup
Sadiah :sedih
Sadonyo : semuanya
Sadua : lapisan pada piring
Saga : lidi ijuk
sagalo : segala
saganyek : sebentar
Sago : sudut
Saiang : taring, saingan
Saik : iris kecil-kecil,sayat
Saiyo : satu tujuan
Saiyo sakato : seiya sekata, satu kata
Sajak : semejak
Sajo : saja
Sajuak : sejuk,
Sajuta : sejuta
Saka : gula tebu
Saka niro : gula aren
Sakarang : sekarang
Sakarek : setengah
Sakek : sejenis anggrek
salang : pinjam
Salapan : delapan
Salasa : selasa
Salayang : selayang
Salendang : selendang
Salimbado : semut hitam berbisa
Salisiah : selisih
salo : sela, di antara
Saluak : topi adat
Saluang : saluang
Samak : rumput, tayamum, kacau
Samatang : walau, Kalau
Samba : sambal, cabe giling
Sambah : penitahan
Sambang : potongan bamboo
Sambilan : Sembilan
Sambilu : sembilu
Sambok : lebam
Sambua : sembur
Sambuah : banyak
Sambuang : sambung
Sambuik : sambut
Samek : peniti
Samo : sama
Samo gadang : seumur, sama besar
Samo-samo : bersama-sama
Sampalah : ampas
Sampik : sempit, berdesakan
Sampik : terjepit
Sampilik : pelit
Sampilik kariang : pelit, kikir
Samuak : rapuh
Samuik : semut
Sandang : pikul, panggul
Sandek : macet
Sandi : selop bangunan
Sandiang : sanding
Sanduak : sendok besar
Sangai : panaskan dengan api, sangria
Sanggah : bantah
Sangka : sangkar
Sangkak : tempat  ayam bertelor
Sangko : sangka
Sangkuik : sangkut
Sangkuik pauik : tali ikatan, tali kekeluargaan
Sanjo ; senja
Sanjuang : sanjung
Sansai : sengsara, menderita
Sansaro : sensara
Santan : santan
Santano : andai, seandainya
Santo : tembakau
Santuang : terisi penuh, habiskan
Sapai : lengan, tangan
Sapakan : satu minggu
Sapuah : sepuh, adu nyawa
Sapuluah : sepuluh
Sapuluah ribu : sepuluh ribu
Sarabuak : serbuk
Sarai : serei
Sarai : serei
Sarak : agama
Sarakah : rakus
Sarang : kandang uatang binatang sendiri
Sarangkek : bareng
Sarantak : serentak
Sarasah : air terjun
Sarato : serta,
Saratuih : seratus
Saratuih ribu : seratus ribu
Sarawa : celana
Sarayo : tolong
Sari : dulu
Sariak : buluh perindu
Sariang : saring,terlalu di putar
Saribu : seribu
Sarik : susah
Saripati : tip dukun, sari pati
Sarobek : saputangan
Sarok : sampah
Saroman : sama
Saru : panggil dengan jampi-jampi
Sarugo : surga
Sarupo : serupa
Sasek : lupa
Sasok : minum, hisap
Sasuai : sesuai
Satampang : ikatan ukuran sekepal tangan
Sauleh : bagian dari jeruk
Sayak : tempurung, batok kelapa
Sayok : sayap
Sayuik : kurang
Selayan : nama suku
Selo : sila, duduk di lantai
Sendang : kero, juling
Senjang : tinggi sebelah, timpang
Sentak : tarik
Sepai : sapu
Serai : serak,
Serak : sebar
Sero : lezat, enak
Setek : sedikit
Si tete  : tikus huma
Sia : rantang nasi
Sigo : cari, sisir
Sijundai : jampi-jampi
Sijurai : tanaman obat
sikek : sisir, alat membajak
Siko : sini
Sikola : sekolah
Sikua : satu ekor
Silang : silang
Silang pengkang : tidak beraturan
Silangkaneh : biang ribut
Silau : silau, jenguk
Silek : silat
Simak ; dengar
Simantuang : nama pohon
Simin : semen
Sinan : situ, di situ
Singgalang : gunung
Singgang : gulai ayam bakar, sampai di situ
Singguang : singgung, serempet
Singka : bagian dari bajak
Singkarak : danau
Singkek : pendek, singkat
Singkok : buka
Sintuang : sikut
Sipaik : tanaman, rasanya pahit, biang kunyit
Sipasan : kelawang, limpan
Sipatu : sepatu
Sipatu tabuang : both
Sirah : merah
Sirangkak : kepiting
Sirok : sore
Sisiak : sifat bawaan, sisik
Sisuak : dahulu kala
Sogok : sogok, tips
Sokoang : tumpang,sokong
Sonsoang :kembalikan, ketemu di jalan, jemput ke halaman
Suaro : suara
Subang : anting,
Subuah : subuh
Suduik : sudut, pojok
Sujuk : sujut
Sukatan : dua liter
Sukek : empat liter
Sukuang : bantal
Sulang aliang : atas bawah
Suluah : obor, suluh,  pelita, penerang kegelapan
Suluak : suluk
Sumando : ipar laki-laki
Sumarak : semarak
Sumbek : sumbat
Sumbiang : sumbing
Sumbu : sumbu
Sumpik : karung, goni
Sumua : sumur
Sunayan : senin
Sungguah : sungguh
Sungkuik : tutup makanan
Sunguik : kumis
Suntua , sayuik : tidak cukup atau sampai
Suntuak : suntuk
Suok : kanan, sulang,
Suok kida : kiri kanan
Surang : sendiri
Surau :  tempat mengaji
Surek : surat, al quran
Suruah : suruh
Suruik : mundur, surut
Susu : susu, payudara
Susun : susun, tata

T
Ta : awalan ter
Taba : tebal
Tabang ; terbang, tebang
Tabasuang  : tercabut
Tabek : kolam
Tabik : terbit
Tabu : tebu
Tabuah : beduk
Tabuak : tembus
Tabuang : tabung
Tabudua : keluar tanpa sengaja
Tabuhan : lebah
Taburai : terburai
Tabusai : meledak, berhamburan
Tadah : piring kecil
Taek : ambil
Tagak : berdiri
Tagamang : hampir jatuh
Tagang : tegang, kencang
Tageh : kuat dalam bekerja
Tagok : kokoh
Tagolek : jatuh
Tajak : cangkul, pacul
Tajam : tajam
Tajun : terjun, curam
Takalok : ketiduran
Takao, talok : sanggup, mampu
Takilik : keseleo
Takok : pekerjaan, kegiatan,terka
Takuik : takut
Talabua : jatuah
Talago : telaga
Talaik : telat
Talak : talak
Talakik : sempat
Talangkang : terantuk
Talangkang : terbentur
Taleh : telas, keladi
Talempoang : alat music
Talen : cantik semampai,
Talingo : kuping, telinga
Tali-tali : ikan kecil belang seperti lele
Talua : telor
Tambilang : tembilang
Tambo : buku, kitab
Tambua ; dram
Tambun : tinggi, gemuk
Tambunsu : usus
Tampek : tempat
Tamporo : gerbang rumah
Tampuah : tempuh
Tampuo : burung
Tanak : masak nasi
Tanang : tenang
Tandan : tandan, malai
Tando : tanda
Tanduak : tanduk
Tangah : tengah
Tangguang jawab : tanggung jawa
Tangguli : karamel
Tangiang : sayup- sayup
Tangka : bandel
Tangkelek : sandal dari kayu
Tangkih : tangkis
Tangkok : tangkap
Tangkurak : kepala
Tantang : tentang
Tanuanj ; gtanjung
Tanyo : Tanya
Tapiak : pukul, pakai telapak tangan
Taracak : tertulis, tertera
Taragak : rindu,kangen
Tarambau : jatuh
Tarandam ; terendam
Tarang : terang
Tarapuang : terapung
Taraso : terasa
Taratik : tertib
Tarimo : terima
Tarimo kasih : terima kasih
Taruang : terung
Tas : tas
Tasakek : terjepit antara dua benda
Tasapik : terjepit
Tasasek : tersesat
Tasirok : kaget
Tataruang ; kesandung
Tekek, cikuh : pukul dengan siku jari
Tembok : tembok, beton
Tempe : tempel
Tetek bengek : banyak ulah
Tibo :tiba, datang
Tido : tiada
Tiek : pincang
Tigo : tiga
Tikuang : tikung
Tikuh : tikus
Tilakuang : telekung, kumenah
Tingkek : tingkat
Titiak : titik
Titoron : katun
Togok : pelita, obor
Torai : curam
Tuak : tuak
Tubo : tuba, racun
Tuduang : payung
Tuga : tugal, tanam
Tujuah : tujuh
Tukak : kudis yang menahun
Tukang : tukang
Tulang pungguang : tempat bergantung, tulang punggung
Tumbok : tambal
Tumbuah : hidup untuk tanaman
Tumbuang : ambeyen
Tundo : dorong
Tungku : tungku
Tuo : tua
Turuik : ikuti, jalani, turuti

U
Uda : abang
Udang : udang
Ujuang : ujung
Ukia : ukir
Ukua : ukur
Ula : ular
Ulamo : ulama
Uleh : sambung
Ulek : ulat
Uluak : wuduk
Umang-umang : kerang
Umbuik : umbut
Umua : umur
Undang : undang
Unduang : menutup badan pakai sarung
Ungguak : onggok
Uni : kakak
Uniang : kakak dari ibu
Unto : onta
Untuak : untuk
Upiak : anak perempuan, upik
Urang : orang
Urek : akar
Uriak : linggis dari kayu, tugal
Uro-uro : ulat bulu
Usaho : usaha
Usang : usang, lama
Usia : usir
Usiak : ganggu
Usuang : usung

Z
Zikia : zikir
Kalayau : ecenggondok